کاردرمانی برای راه رفتن کودک

کاردرمانی برای راه رفتن کودک بسیار اهمیت دارد. به طور طبیعی کودکان در حدود یک سالگی شروع به راه رفتن می کنند. برخی از مشکلات و آسیب دیدگی ها می توانند پروسه راه رفتن کودک را به تاخیر بیندازند. در این مواقع کاردرمانی می تواند نقش مهمی ایفا کند. کار درمانی به کودک کمک می کند تا بتواند فعالیت های روزانه خود را انجام دهد.

اگر کودک شما با وجود رسیدن به سن یک سالگی همچنان راه نمی رود، بهتر است با یک کاردرمانگر مشورت کنید. مرکز کاردرمانی در نارمک می تواند در این زمینه به شما کمک کند.

کاردرمانی برای راه رفتن کودک

کودکانی که به موقع راه نمی روند یا با تاخیر راه می روند ، می توانند با استفاده از خدمات کاردرمانی عملکرد خود را بهبود بخشند. کار درمانی برای راه رفتن کودک مفید است و مهارت های جسمانی وی را ارتقا می دهد. برای تکامل این مهارت ها نیاز به تکرار و تمرین است. کاردرمانی شرایطی را فراهم می کند تا کودک توانایی های بدنی خود را کشف کند. کاردرمانگر در ابتدا وضعیت جسمی و ذهنی کودک را مورد بررسی قرار می دهد و از طریق تجزیه و تحلیل چرخه راه رفتن کودک و شناسایی عوامل موثر بر تاخیر حرکتی و عدم راه رفتن او، راهکارهایی ارائه می دهد تا کودک بتواند به صورت صحیح راه برود. در این مرحله، یک برنامه درمانی متناسب با شرایط کودک را طراحی و اجرا می نماید. تسلط کار درمانگر بر آناتومی، فیزیولوژی و روانشناسی نقش مهمی در بهبود مهارت های کلامی یا حرکتی کودک دارد. کاردرمانی برای راه رفتن کودک شامل یک برنامه هدفمند می شود که در آن درمانگر تلاش می کند تا ضعف اندام یا عضله را از طریق بازی کردن با کودک برطرف نماید. این بازی به صورت تخصصی طراحی می شود تا هم کودک لذت ببرد و هم درمانگر به هدف درمانی خود برسد.

چه کودکانی باید در زمینه ی کاردرمانی برای راه رفتن آموزش ببینند؟

به طور کلی کودکانی که دچار فلج مغزی، آسیب های نخاعی و اختلالات اسکلتی عضلانی هستند، باید تحت این آموزش ها قرار بگیرند. کودکانی که تاخیر حرکتی دارند و یا دچار شکستگی شده اند هم لازم است تا از خدمات کاردرمانی برای راه رفتن استفاده کنند. تمام کودکانی که دچار اختلالات جسمی ( سندرم داون، مشکلات تعادلی، اختلالات مادرزادی و … )، ذهنی (کم توانی ذهنی، بیش فعالی، اختلالات یادگیری و…) و روانی (هذیان، بی قراری و …) هستند به خدمات کاردرمانی نیاز دارند.

عوامل موثر در راه رفتن کودک

عواملی مانند تقویت عضلات کودک و هماهنگی عضلات با یکدیگر و تکامل سیستم عصبی در راه رفتن کودک تاثیر دارند. عضلات کودکی که تازه متولد شده، قدرت کافی ندارند. به مرور زمان و با بزرگتر شدن کودک، این عضلات قدرتمند می شوند و کودک می تواند عضلات مختلف بدن خود را با یکدیگر هماهنگ کند. به این ترتیب شرایط راه رفتن و ایستادن کودک فراهم می شود. به این دلیل است که ابتدا کودکان یاد می گیرند که بنشینند و سپس غلت می خورند. در ادامه با چهار دست و پای خود حرکت می کنند و در نهایت راه می روند.

سن راه رفتن کودک

معمولا مسیری که کودکان طی می کنند تا به راه بیفتند، مشابه است اما در برخی موارد تفاوت های اندکی وجود دارد. با وجود این تفاوت ها نمی توان زمان دقیقی را برای راه رفتن همه کودکان مشخص نمود.

زمان رشد اندام های حرکتی نوزاد از زمان تولد تا راه رفتن

با مطالعه این بخش شما متوجه می شوید که اندام های حرکتی نوزاد در هر سنی چقدر رشد می کنند.

از بدو تولد تا 2 ماهگی :

نوزادان از زمان تولد تا 2 ماهگی، عکس العمل هایی برای قدم برداشتن نشان می دهند. زمانی که نوزاد را به حالت ایستاده روی یک سطح صاف نگه دارید، مشاهده می کنید که پاهای خود را برای گام برداشتن حرکت می دهد.

3-4 ماهگی :

وقتی که کودکان 4-3 ماهه را به حالت خوابیده روی زمین می گذارید، تنها می توانند سر و سینه خود را با کمک دست ها بالا بیاورند. این کار موجب تقویت عضلات دست، گردن و شانه ی آنها می شود.

5 ماهگی :

در این مرحله، کودک برای تقویت عضلات پاهای خود، آنها را تمرین می دهد. مشاهده می کنید زمانی که کودک را روی پای خود به حالت ایستاده نگه می دارید، شروع به بالا و پایین پریدن با پاهای خود می کند. کودکان 5 ماهه می توانند در زمان نشستن، از دست های خود کمک بگیرند. در این حالت، با تکیه بر دست های خود می نشینند.

6-9 ماهگی :

نوزادان در این مرحله می توانند بنشینند. آنها دیگر برای نشستن نیازی به تکیه گاه ندارند. با این کار به تقویت عضلات گردن، شانه و سر کمک می کنند. نوزادان 9-6 ماهه در زمان نشستن می توانند تعادل و هماهنگی بین اندام های خود را تمرین کنند. کودکان زیادی هم وجود دارند که در این دوره به صورت چهار دست و پا راه می روند. اما گروهی از آنها پس از نشستن به یکباره راه می روند. معمولا نوزادان از 7 ماهگی به حالت خزیدن حرکت می کنند.

12- 9 ماهگی :

نوزادان با کمک میز و صندلی، بلند می شوند. برخی از نوزادان می توانند خود را روی وسیله ای نگه دارند و پاهای خود را مانند حالت راه رفتن، بالا و پایین ببرند. برخی از آنها می توانند با کمک بزرگترها چندین قدم در خانه راه بروند. باید توجه داشت که قدرت عضلانی لازم برای راه رفتن در سنین مختلف ایجاد می شود. بنابراین طبیعی است که برخی از نوزادان زودتر و برخی دیرتر راه بروند. بعضی از نوزادان برای اولین بار در 10-9 ماهگی راه می روند. میانگین سن راه رفتن کودکان 12 ماهگی است.

12-15 ماهگی :

بیشتر نوزادان در این سن می توانند راه بروند. در صورتی که کودک در این سن راه نمی رود، جای نگرانی نیست. می توان در این مورد با پزشک مشورت کرد.

16-18 ماهگی :

معمولا کودکان در این سن می توانند از پله بالا بروند و بچرخند و برقصند. روی صندلی می نشینند.

19-24 ماهگی :

حالا دیگر کودک شما می تواند با سرعت بیشتری بدود. به تنهایی و با دو پای خود می تواند پله ها را طی کند.

3 سالگی :

در این سن می تواند به راحتی از پله ها بالا و پایین برود. او با کمک یک پا از هر پله عبور می کند. به این ترتیب که ابتدا یک پا را روی پله اول می گذارد و سپس پای دیگر خود را روی پله بعدی قرار می دهد.

دلیل راه رفتن کودکان در زمان های مختلف

یکی از مسائلی که برخی از والدین با آن مواجه هستند، دیر راه رفتن نوزاد می باشد. در این زمان یک سوال مطرح می شود که آیا دیر راه افتادن نوزاد، امری نگران کننده است؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که عوامل مختلفی مانند آناتومی، ژنتیک و … در این امر نقش دارند. کم هوشی و اختلالات ذهنی، دلیل دیر راه افتادن کودک نیستند. نوزادان برای اینکه بتوانند راه بروند، به عضلات قوی نیاز دارند. از طرفی باید یاد بگیرند که چگونه تعادل بدن خود را حفظ کنند. کودکانی که قد کوتاهی دارند سریعتر می توانند تعادل بدن خود را حفظ کنند و روی پاهای خود بایستند. بچه هایی که لاغرتر هستند هم به دلیل وزن کمتر، زودتر از بچه های تپل شروع به راه رفتن می کنند. اگر والدین در دوره کودکی خود دیر به راه افتادند، ممکن است برای کودک آنها هم چنین پیش بیاید. به طور کلی عواملی مانند تاخیر در بلوغ حرکتی، مشکلات عضلانی و عوامل محیطی (عفونت های موجود در زمان بارداری و بدو تولد، ضربه به سر، سوء تغذیه و برخی بیماری ها) باعث می شوند تا کودکان در سنین مختلف به راه بیفتند.

زمان راه افتادن کودکان زودرس

زمان راه افتادن کودکان زودرس از بدو تولد محاسبه نمی شود. بلکه از 9 ماهگی در نظر گرفته می شود. کودکانی که در تمام مراحل قبل، مهارت های حرکتی خود را با تاخیر انجام داده اند، دیرتر راه می افتند. داشتن انگیزه و کمک گرفتن از بزرگترها، کودک را تشویق می کند تا زودتر راه برود. باید توجه داشت که بغل کردن بیش از اندازه کودک، انگیزه ی او را برای راه رفتن کاهش می دهد.

زمان مراجعه به کاردرمانی

برخی از علائم نشان می دهند که باید به کاردرمانگر مراجعه نمود. نوزادانی که در 6 ماهگی نمی توانند سر خود را کنترل کنند و یا در 9 ماهگی توانایی نشستن بدون تکیه گاه را ندارند، به خدمات کاردرمانی نیاز دارند. از دیگر علائم آن می توان به عدم تحمل وزن توسط پاها در 12 ماهگی، راه نرفتن در 18 ماهگی، راه رفتن زیاد روی انگشتان پا و انقباض بیش از اندازه عضلات در حالت عادی اشاره کرد. علاوه بر این، کودکانی که نمی توانند در 2 سالگی بدوند یا کودکان 3 ساله ای که قادر به بالا رفتن از پله ها نیستند هم به کاردرمانی نیاز دارند. اگر کودک شما تا 1.5 سالگی (18 ماهگی) راه نرفت، با یک کاردرمانگر یا پزشک مشورت نمایید.

مداخلات درمانی برای راه رفتن کودک

در مواردی که راه رفتن کودک با مشکل مواجه می شود، می توان از خدمات کاردرمانی برای راه رفتن کودک استفاده کرد. درمانگران با استفاده از مداخلات درمانی، اقدام به رفع مشکل می کنند. این مداخلات شامل اقداماتی برای تقویت عضلات تنه، لگن و پا، تمرینات تعادلی و حس عمقی، آموزش والدین، کمک به رشد کودک، استفاده از تکنیک های تسهیلی و مهاری، تجویز کفش های طبی و وسایل کمکی و … می شوند.

برای آموزش راه رفتن به کودک چه وسایلی نیاز است؟

کار درمانی راه رفتن کودک به یکسری وسایل و تجهیزات نیاز دارد. از جمله این وسایل می توان به واکر، استپ، وزنه، کش و طناب، کوله پشتی، تردمیل، متکا و اسکوتربورد اشاره کرد.

تمرین درمانی برای راه رفتن کودک

دیر راه رفتن برای کودکانی که همه مراحل رشد و تکامل خود را بدون مشکلی سپری می کنند و فاقد اختلالات ذهنی و جسمی هستند، نگران کننده نیست. در چنین مواردی والدین می توانند با استفاده از تمرینات کار درمانی در منزل به رفع مشکل کمک کنند. باید دقت داشت که همراهی کودک با آرامش و به دور از هر گونه فشاری صورت گیرد. اگر کودک تحت فشار قرار بگیرد، از راه رفتن دلزده می شود. در مواردی هم که کسی با او همراهی نکند، برای راه رفتن به خود فشار وارد نمی کند. بنابراین، برای انجام تمرینات راه رفتن، صبورانه کودک خود را یاری کنید.

– تمرین اول کاردرمانی :

نوزاد خود را به حالت چهار دست و پا روی زمین بگذارید. اسباب بازی او را با کمی فاصله از کودک روی زمین قرار دهید. سپس با استفاده از دو دست خود، قسمت لگن به پایین کودک را گرفته و بلند کنید. این کار باعث می شود تا کودک به کمک دو دست خود حرکت کند. به این ترتیب، بازوها، شانه ها و عضلات گردن کودک تقویت می شوند و بین این عضلات، هماهنگی و تعادل ایجاد می شود.

– تمرین دوم کاردرمانی :

برای اینکه کودک از جای خود بلند شود، اسباب بازی او را کمی جلو و بالاتر از سرش نگه دارید. در این حالت کودک را تشویق کنید تا اسباب بازی را از شما بگیرد.

– تمرین سوم کاردرمانی :

در این تمرین، خوراکی یا اسباب بازی کودک را روی مبل بگذارید و کودک را تشویق کنید تا با کمک گرفتن از مبل بلند شود و خوراکی یا اسباب بازی را بردارد.

– تمرین چهارم کاردرمانی :

برای تقویت عضلات پای کودک، بر روی زمین بنشینید و کودک را به حالت ایستاده نگه دارید. برای لحظاتی دستان خود را رها کنید و دوباره کودک را نگه دارید. قبل از خسته شدن کودک، چندین بار این کار را تکرار کنید. این تمرین باعث تقویت عضلات پای کودک می شود.

سخن پایانی

کاردرمانی برای راه رفتن کودک، تمرینات مختلفی را در بر می گیرد. اگر کودک شما تا 18 ماهگی راه نرفت بهتر است این مسئله را با پزشک یا کاردرمانگر مطرح نمایید. در صورت لزوم از خدمات کاردرمانی برای رفع مشکل کودک خود کمک بگیرید. کار درمانی روشی است که می تواند مهارت های حرکتی کودک را بهبود ببخشد.